Paragony elektroniczne. Jest projekt rozporządzenia.

17 sierpnia 2016 roku Ministerstwo Rozwoju sporządziło i przekazało od konsultacji społecznych projekt rozporządzenia w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące. Rozporządzenie ma dostosować obowiązujące regulacje do możliwości cyfryzacji dokumentów i raportów fiskalnych, a także wprowadzić transmisję online danych z kas fiskalnych do centralnej bazy danych (repozytorium, Centralnego Rejestru Paragonów) prowadzonej przez Ministra Finansów. Wprowadzane zmiany umożliwią także dokonanie analizy danych fiskalnych.

Nowe rozporządzenie zostało wydane na podstawie art. 111 ust. 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2016 r. poz. 710, 846 i 960) i od 1 stycznia 2018 roku ma zastąpić rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 27 sierpnia 2013 r. w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące.

Jaki problem jest rozwiązywany?
Ministerstwo Rozwoju wskazuje, iż co prawda obecnie funkcjonujący system fiskalizacji jest  bezpieczny, system homologacji weryfikujący bezpieczeństwo urządzeń fiskalnych jest ustandaryzowany, a działający w rozproszeniu system przechowywania danych zapewniający wykonanie ich kopii zapasowych uznaje się za pewny, jednakże  zauważalny jest brak centralnego systemu do analizy i kontroli transakcji sprzedaży, a także przestarzałość i niedostosowanie systemów i urządzeń fiskalnych do realizacji centralnego raportowania transakcji. Dodatkowo podkreśla się, iż raportowanie i dokumenty oparte o wydruki stwarzają ograniczenia dla rozwoju e-commerce.
Jak przybliża Resort Rozwoju „celem głównym zmiany rozporządzenia jest zwiększenie akceptacji płatności bezgotówkowych oraz zapewnienie konsumentom dostępu do paragonów elektronicznych w jednym miejscu. Celem jest również wprowadzenie nowego standardu protokołu komunikacyjnego dla nowych urządzeń fiskalnych wchodzących do eksploatacji. Jednocześnie celem jest możliwie szybkie wycofanie z eksploatacji urządzeń, które są przestarzałe i nie mogą być dostosowane do nowych wymagań”.
Opisywane zmiany mają zostać osiągnięcie poprzez:

1. utrzymanie systemu homologacji urządzeń i oprogramowania fiskalnego;
2. wycofanie tzw. kas "dwurolkowych" z kopią papierową, które uznawane są za utrudniające przeprowadzanie sprawnych kontroli;
3. wprowadzenie standardów technicznych dla płatności bezgotówkowych, wprowadzenie standardu udostępniania klientom paragonów elektronicznych, wprowadzenie standardu komunikacyjnego pomiędzy kasami fiskalnymi i terminalami płatniczymi;
4. wprowadzenie dodatkowych wymagań technicznych w zakresie transmisji danych, w tym wprowadzenie standardu schematu pliku raportowania transakcji zgodnego z jednolitym plikiem kontrolnym - rozszerzenia o dane specyficzne dla kasy (np. numer fiskalny kasy), wprowadzenie standardu komunikacyjnego pomiędzy kasami fiskalnymi a centralnym repozytorium.

Elektroniczne paragony, cyfrowa archiwizacja paragonów
Nowe przepisy wprowadzą możliwość emisji paragonów fiskalnych i niefiskalnych zarówno w formie papierowej, jak i elektronicznej. Paragony elektroniczne mają funkcjonować analogicznie do faktur elektronicznych. Obecne regulacje pozwalają jedynie na wydruk paragonów. Co więcej, nowe rozporządzenie nie przewiduje możliwości archiwizacji paragonów w postaci papierowej – od 1 stycznia 2018 roku paragony, z wyłączeniem raportów fiskalnych okresowych, raportów fiskalnych zdarzeń i raportów fiskalnych konfiguracji, będą przechowywane jedynie w pamięci chronionej i pamięci fiskalnej kasy rejestrującej.

Komunikacja pomiędzy kasą rejestrującą a terminalem płatniczym
Nowe rozporządzenie określi zasady połączenia kas fiskalnych z centralnym repozytorium oraz terminalem płatniczym. Powyższe rozwiązanie pozwoli zwiększyć zakres akceptacji płatności bezgotówkowych, zapewni konsumentom dostęp do paragonów elektronicznych, ale przede wszystkim zwiększy wpływy fiskalne z transakcji ewidencjonowanych paragonami. Od 1 stycznia 2018 roku ukrywanie przez nierzetelnych sprzedawców sprzedaży na rzecz osób fizycznych będzie więc znacznie utrudnione.

Jednolity plik kontrolny w kasach fiskalnych
Wprowadzony Ustawą z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r. poz. 1649) nowy art. 193a § 1 stanowi, iż jednolity plik kontrolny to odpowiedni format ksiąg podatkowych oraz dowodów księgowych prowadzony przy użyciu programów komputerowych, w którym podatnicy prowadzący te księgi będą obowiązani przekazywać je organom podatkowym. Nowe rozporządzenie wiąże sposób zapisu dokumentów fiskalnych i niefiskalnych w postaci elektronicznej ze strukturami logicznymi określonymi w art. 193a ustawy Ordynacja podatkowa. Powoduje to powiązanie postaci elektronicznej dokumentów fiskalnych i niefiskalnych  emitowanych przez kasę ze strukturami logicznymi jednolitego pliku kontrolnego i stwarza możliwość przeprowadzania kontroli podatników.

Oczekiwany efekt
Nowe rozporządzenie ma zapewnić sprawną kontrolę transakcji sprzedaży i zmniejszać tzw. szarą strefę. Wdrożenie systemu kas fiskalnych online stanie się sposobem na uszczelnienie systemu podatkowego i zwiększenie transparentności gospodarki, bez wprowadzenia lub zwiększenia nowych obciążeń podatkowych. Wprowadzenie kas rejestrujących w systemie online w założeniu ma przyczynić się do zwiększenia ściągalności podatku VAT.
Wdrożenie nowego systemu wymagać będzie jednakże znacznych nakładów finansowych, bowiem dotychczasowe kasy fiskalne, które nie umożliwiają bezpiecznej łączności online, będą musiały zostać wymienione na urządzenia nowego typu, uwzględniające odpowiednio zabezpieczone moduły komunikacyjne. Wycofane z użytkowania mają być tzw. kasy "dwurolkowe" z kopią papierową. Projekt rozporządzenia stanowi także o potrzebie uzyskania nowego potwierdzenia (homologacji) w przypadku wprowadzenia zmian w konstrukcji, funkcjach i oprogramowaniu kasy przed ich wprowadzeniem do obrotu oraz definiuje zakres badań i zawartość sprawozdania z powyższych badań. Precyzyjne określenie jednoznacznych wymogów w zakresie homologacji ma znacząco przyspieszyć ten proces i obniżyć jego koszty dla przedsiębiorców.