Z dniem 1 lipca 2018 r. polski Ustawodawca wprowadził[1] zupełnie nowy mechanizm płatności podatku VAT – tzw. mechanizm płatności podzielonej (split payment). Novum to zostało na razie wprowadzone niejako „na próbę”, dlatego też przedsiębiorcy mogą, ale nie muszą korzystać z tego systemu płatności. Natomiast, od 1 stycznia 2019 roku wszyscy przedsiębiorcy będący płatnikami podatku od towarów i usług będą zobowiązani do korzystania ze split payment. Stosowane w Polsce rozwiązanie jest zbliżone w swojej formie do modelu rumuńskiego, aczkolwiek nie jest to jedyne europejskie państwo stosujące system płatności podzielonej. Mechanizm ten stosowany jest również w Holandii, Włoszech czy sąsiednich Czechach.
Co to za konstrukcja i na czym dokładnie polega?
Wprowadzenie split payment ma na celu, jeśli nie zniwelowanie to zminimalizowanie skali zjawiska unikania płatności podatku od towarów i usług oraz powstawania nadużyć już na etapie dokonywania transakcji. Dodatkowo, rozwiązanie to ma umożliwić skuteczną ściągalność podatku VAT.
Istota mechanizmu polegać ma na tym, że płatność całości kwoty za nabyty towar lub usługę będzie dokonywana w dwóch częściach. Zapłata odpowiadająca wartości sprzedaży netto będzie płacona na rachunek bankowy dostawcy, natomiast kwota odpowiadająca równowartości podatku VAT, zostanie zapłacona na specjalne subkonto dostawcy. W konsekwencji dostawca będzie mógł dysponować tylko kwotą netto, ponieważ dostęp do rachunku VAT będzie ograniczony.
Jakie podmioty powinny stosować mechanizm podzielonej płatności?
W art. 108 a ust. 1 Ustawy o podatku od towarów i usług[2] (dalej: Ustawa VAT) Ustawodawca wskazał generalną zasadę, zgodnie z którą podatnicy otrzymujący fakturę z wykazaną kwotą podatku, przy dokonywaniu płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury, mogą zastosować mechanizm podzielonej płatności. Mechanizm ten będzie miał zastosowanie tylko do transakcji dokonywanych na rzecz innego podatnika VAT i to nabywca towaru lub usługi będzie podejmował decyzję w przedmiocie wyboru metody płatności.
Warto pamiętać o tym, iż z dniem 1 lipca 2018 r. subkonta VAT będą automatycznie otwierane dla każdego rachunku bankowego przedsiębiorcy, niezależnie od jego statusu. W praktyce oznacza to, że przedsiębiorca, który jest zwolniony przedmiotowo z VAT, będzie miał utworzone subkonto do rachunku głównego.
Otwarcie subkonta będzie wolne od opłat oraz nastąpi automatycznie w odniesieniu do rachunków rozliczeniowych przedsiębiorców. Nowością jest także brak konieczności zawarcia odrębnej umowy oraz zgłaszania subkonta do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczą.
W jaki sposób będzie można dokonywać płatności?
Jeżeli nabywca zdecyduje się na opłacenie faktury z wykorzystaniem split payment, wówczas kwota odpowiadająca wartości netto będzie uiszczana na rachunek rozliczeniowy dostawcy. Kwota podatku VAT natomiast, wpłacana będzie na specjalne subkonto. W praktyce, nabywca wybierze sposób płatności, po czym wpisze kwotę brutto oraz kwotę podatku VAT, natomiast bank rozdzieli płatność na konto główne i subkonto. Warto w tym miejscu dodać, że Ustawodawca zostawił możliwość podjęcia decyzji, czy wpłata na subkonto VAT będzie obejmowała całość czy jedynie część podatku od towarów i usług wynikającego z faktury.
Co ważne, przepisy dotyczące split payment nie obejmują płatności wykonywanych w innej walucie niż polski złoty. W przyszłości planuje się jednak dostosowanie tego mechanizmu do przelewów walutowych.
Czy podatnik będzie miał prawo dysponować kwotą zgromadzoną na rachunku VAT?
Chociaż środki zgromadzone na subkoncie zasadniczo będą należały do podatnika, w praktyce podatnik będzie mógł z tego rachunku dokonywać przelewów wyłącznie na inne subkonto gromadzące środki z podatku od towarów i usług, bądź też opłacać swoje zobowiązania podatkowe z tytułu rozliczeń podatku VAT.
Jeżeli podatnik przestanie prowadzić działalność gospodarczą, środki z subkonta zostaną zwrócone przez bank na rachunek wskazany przez organ podatkowy. W pierwszej kolejności jednak zostaną one zaliczone na poczet powstałych zaległości. Natomiast, w momencie stwierdzenia, iż podatnik nie istnieje[3] – środki zgromadzone na subkoncie ulegną w całości przepadkowi na rzecz Skarbu Państwa.
W przypadku kumulowania środków zgromadzonych na subkoncie podatnik będzie uprawniony do złożenia wniosku o dokonanie przelewu środków tam zgromadzonych na główny rachunek bankowy podatnika. We wniosku należy określić wysokość środków jaka ma zostać przekazana na rachunek główny. Oczywiście wniosek zostanie poddany weryfikacji przez Naczelnika Urzędu Skarbowego, który po upływie 60 dni (od momentu wpłynięcia pisma) wyda postanowienie lub decyzję[4]. Jeżeli wniosek zostanie rozpoznany pozytywnie - organ wyda dyspozycję bankowi celem przeksięgowania odpowiedniej kwoty. Naczelnik wyda decyzję o odmowie dokonania przelewu na główny rachunek bankowy podatnika w jednym z dwóch przypadków:
- kiedy będą występowały zaległości podatkowe;
- gdy zachodzić będzie uzasadniona obawa, że zobowiązanie podatkowe nie zostanie wykonane (szczególnie jeżeli unikanie płatności podatku występowało już wcześniej, bądź gdy podatnik wyzbywa się majątku, co może utrudnić lub uniemożliwić egzekucję zobowiązań) lub wystąpi zaległość podatkowa czy zostanie ustalone dodatkowe zobowiązanie podatkowe.
Używane split payment a korzyści z tym związane.
W związku z korzystaniem z mechanizmu podzielonej płatności Ustawodawca przewidział dla podatnika korzyści w postaci możliwości obniżenia kwoty zobowiązania podatkowego. Bonifikata ma zachęcić podatników do korzystania z tego nowego rozwiązania.
Na czym zatem ta korzyść będzie polegała?
Otóż, podatnik regulujący zobowiązania podatkowe z subkonta VAT i w terminie wcześniejszym aniżeli termin płatności podatku od towarów i usług – będzie mógł pomniejszyć zobowiązanie o kwotę obliczoną na podstawie wzoru wskazanego w Ustawie VAT[5]. Bonifikata będzie uzależniona od kwoty samego zobowiązania, stopy referencyjnej NBP obowiązującej na dwa dni robocze przed dniem zapłaty oraz terminu, w jakim zobowiązanie podatkowe zostanie uregulowane[6].
Wobec powyższego, warto rozważyć korzystanie ze split payment już dziś, albowiem rozwiązanie to pozwala na uniknięcie sankcji VAT-owskiej czy naliczania odsetek za zwłokę, ale przede wszystkim pozwoli na uniknięcie solidarnej odpowiedzialności z dostawcą towarów bądź usług.
[1] Ustawa z dnia 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. 2018 poz. 62
[2] Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, Dz.U.2017 poz. 1221
[3] Wykreślenie podatnika na podstawie art. 96 ust. 9 pkt 1 Ustawy VAT.
[4] Art. 108b Ustawy VAT.
[5] Art. 108d ust. 1 Ustawy VAT.
[6] Kota bonifikaty będzie obliczana samodzielnie przez podatnika.
Post Views:
1 429
